มาตรฐาน ISO 1217: มาตรฐานการทดสอบสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศ(Air Compressor Performance Testing)

มาตรฐาน ISO 1217: มาตรฐานการทดสอบสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศ (Air Compressor Performance Testing)

ดร.ศุภชัย  ปัญญาวีร์  อ. สมเจตน์  ทองคำวงศ์  อ. ยศพัทธ์  ธนพงศ์พศิน
บริษัท เอ็นเนอร์ยี่ คอนเซอร์เวชั่น เทคโนโลยี่ จำกัด

ลงวันที่ 26 มิถุนายน 2568
                                                                                                                                                               

ISO 1217 คืออะไร?

ISO 1217 เป็นมาตรฐานสากลที่กำหนด แนวทางการทดสอบสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศ (Air Compressor Performance Testing) โดยใช้วิธีการวัดและคำนวณที่เป็นมาตรฐานเพื่อให้สามารถเปรียบเทียบสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศจากผู้ผลิตรายต่างๆ ได้อย่างถูกต้องและเป็นธรรม

มาตรฐานนี้ได้รับการพัฒนาโดย International Organization for Standardization (ISO) และถูกใช้กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น การผลิต อุตสาหกรรมพลังงาน การขนส่ง และระบบอัตโนมัติ

วัตถุประสงค์ของ ISO 1217

1. กำหนดเกณฑ์มาตรฐานสำหรับการทดสอบสมรรถนะเครื่องอัดอากาศ   

• ช่วยให้การทดสอบเครื่องอัดอากาศเป็นไปตามมาตรฐานเดียวกันทั่วโลก
  

2. ช่วยให้สามารถเปรียบเทียบข้อมูลสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศจากผู้ผลิตต่างๆ

• ผู้ใช้สามารถตัดสินใจเลือกซื้ออุปกรณ์ที่เหมาะสมกับความต้องการของตนได้อย่างมีข้อมูลสนับสนุน

3. เพิ่มประสิทธิภาพพลังงานและลดต้นทุนการดำเนินงาน

• เครื่องอัดอากาศที่ผ่านการทดสอบตามมาตรฐาน ISO 1217 ช่วยให้สามารถเลือกใช้อุปกรณ์ที่มีประสิทธิภาพสูงสุด

4. สนับสนุนการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

•  ช่วยลดการใช้พลังงานไฟฟ้า และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

ขอบเขตของ ISO 1217

ISO 1217 ครอบคลุมเครื่องอัดอากาศประเภทต่างๆ ได้แก่:

• เครื่องอัดอากาศแบบโรตารี (Rotary Compressors)
  • Rotary Screw Compressors (แบบสกรู)
  • Vane Compressors (แบบใบพัด)

• เครื่องอัดอากาศแบบลูกสูบ (Reciprocating Compressors)
  • ใช้กันมากในงานอุตสาหกรรมขนาดเล็กถึงขนาดกลาง

• เครื่องอัดอากาศแบบไดนามิก (Dynamic Compressors)
  • เช่น Centrifugal Compressors

ISO 1217 ใช้สำหรับเครื่องอัดอากาศที่มี แรงดันสูงสุดไม่เกิน 1,000 kPa (10 bar หรือ 145 psi) และสามารถใช้กับเครื่องอัดอากาศที่มีระดับแรงดันสูงกว่าในบางกรณี

พารามิเตอร์สำคัญที่ใช้ในการทดสอบตาม ISO 1217

1. อัตราการไหลของอากาศ (Free Air Delivery – FAD)

• ปริมาณอากาศที่เครื่องสามารถอัดได้ที่ความดันและอุณหภูมิที่กำหนด
• หน่วยที่ใช้:
  • ลูกบาศก์เมตรต่อนาที (m³/min)
  • ลูกบาศก์ฟุตต่อนาที (CFM)

2. แรงดันขาออก (Discharge Pressure)

• แรงดันของอากาศที่ออกจากเครื่องอัดอากาศ
• หน่วยที่ใช้:
  • บาร์ (bar)
  • ปอนด์ต่อตารางนิ้ว (psi)

3. กำลังไฟฟ้าที่ใช้ (Power Consumption)

• ปริมาณพลังงานที่เครื่องอัดอากาศใช้ขณะทำงาน
• หน่วยที่ใช้:
  • กิโลวัตต์ (kW)

4. อัตราการใช้พลังงานต่อปริมาตรอากาศ (Specific Power)

• คำนวณจาก: Specific Power = Power Input (kW) / Free Air Delivery (m³/min)  
• ใช้เพื่อประเมินประสิทธิภาพของเครื่องอัดอากาศ

5. อุณหภูมิอากาศขาออก (Discharge Temperature)

• วัดอุณหภูมิของอากาศที่ถูกอัดและปล่อยออกจากเครื่อง

6. ระดับเสียง (Noise Level)

• วัดระดับเสียงของเครื่องอัดอากาศขณะทำงาน
• หน่วยที่ใช้:
  • เดซิเบล (dB)

ขั้นตอนการทดสอบสมรรถนะเครื่องอัดอากาศตาม ISO 1217

1. การเตรียมการทดสอบ

• ติดตั้งเครื่องอัดอากาศในห้องปฏิบัติการที่มีการควบคุมอุณหภูมิ
• ใช้อุปกรณ์วัดอัตราการไหลของอากาศและแรงดันที่ได้รับการสอบเทียบ

2. การวัดอัตราการไหลของอากาศ (FAD)

• ใช้วิธีการตรวจวัดที่กำหนดเพื่อหาปริมาณอากาศที่เครื่องสามารถผลิตได้

3. การวัดแรงดันขาออก

• ตรวจสอบว่าเครื่องสามารถทำงานได้ตามแรงดันที่กำหนดไว้หรือไม่

4. การวัดการใช้พลังงาน

• ใช้มิเตอร์วัดกำลังไฟฟ้าเพื่อตรวจสอบอัตราการใช้พลังงานของเครื่องอัดอากาศ

5. การประเมินประสิทธิภาพพลังงาน

• คำนวณ Specific Power และเปรียบเทียบกับมาตรฐานประสิทธิภาพ

6. การเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐาน

• นำค่าที่วัดได้ไปเปรียบเทียบกับข้อกำหนดของ ISO 1217 และข้อมูลจากผู้ผลิต

ประโยชน์ของการใช้มาตรฐาน ISO 1217

1. เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน

• ช่วยให้ผู้ใช้งานเลือกเครื่องอัดอากาศที่ใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
• ลดต้นทุนค่าไฟฟ้า

2. ความโปร่งใสในการเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์

• ผู้ใช้สามารถเปรียบเทียบสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศจากผู้ผลิตต่างๆ ได้

3. ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

• เครื่องอัดอากาศที่มีประสิทธิภาพสูงช่วยลดการใช้พลังงานไฟฟ้าและลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

4. ปฏิบัติตามกฎหมายและมาตรฐานอุตสาหกรรม

• หลายประเทศกำหนดให้เครื่องอัดอากาศต้องเป็นไปตามมาตรฐาน ISO 1217

ข้อควรพิจารณาในการเลือกเครื่องอัดอากาศตาม ISO 1217

1. ตรวจสอบใบรับรองมาตรฐานจากผู้ผลิต

• ตรวจสอบว่าเครื่องได้รับการทดสอบตาม ISO 1217 หรือไม่

2. พิจารณาค่าประสิทธิภาพ (Specific Power)

•  เลือกเครื่องที่มีค่าพลังงานจำเพาะต่ำเพื่อประหยัดพลังงาน

3. เลือกเครื่องที่เหมาะสมกับความต้องการ

• ตรวจสอบแรงดันและอัตราการไหลที่ต้องการ

สรุป

ISO 1217 เป็นมาตรฐานสำคัญในการทดสอบสมรรถนะของเครื่องอัดอากาศ ช่วยให้สามารถเลือกเครื่องที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ลดต้นทุนพลังงาน และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การใช้มาตรฐานนี้ช่วยให้มั่นใจว่าเครื่องอัดอากาศทำงานได้ตามข้อกำหนดของอุตสาหกรรมและเป็นแนวทางที่สำคัญสำหรับการประเมินคุณภาพของอุปกรณ์ก่อนการใช้งานจริง

อ่านต่อได้ที่นี่