เรื่อง การระบายอากาศในห้องทำงานมีผลต่อสุขภาพและประสิทธิภาพการทำงานอย่างไร?

บทความ: การระบายอากาศในห้องทำงานมีผลต่อสุขภาพและประสิทธิภาพการทำงานอย่างไร?

ดร.ศุภชัย  ปัญญาวีร์  อ. กิตติพงษ์  กุลมาตย์  อ.มนูญ  รุ่งเรือง

บริษัท เอ็นเนอร์ยี่ คอนเซอร์เวชั่น เทคโนโลยี่ จำกัด

ลงวันที่ 26 มิถุนายน 2568
                                                                                                                                                               

การระบายอากาศในห้องทำงาน เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพกายและจิตใจ รวมถึงประสิทธิภาพการทำงานของพนักงาน ห้องทำงานที่มีการระบายอากาศที่ไม่เหมาะสมสามารถก่อให้เกิดการสะสมของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) มลพิษในอากาศ และความอับชื้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพและความสามารถในการทำงาน ในทางกลับกัน ห้องทำงานที่มีระบบระบายอากาศที่ดีสามารถเพิ่มความสดชื่น ลดความเครียด และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้

ผลกระทบของการระบายอากาศที่ไม่เหมาะสมในห้องทำงาน
    1. ผลกระทบต่อสุขภาพ
          o  การสะสมของ CO2
การหายใจของพนักงานในพื้นที่ปิดทำให้ CO2 สะสมในปริมาณสูง ส่งผลให้เกิดอาการอ่อนเพลีย เวียนศีรษะ และสมาธิลดลง
          o  มลพิษในอากาศ
สารเคมีระเหย (VOCs) จากเฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์สำนักงาน รวมถึงฝุ่นละออง อาจทำให้เกิดการระคายเคืองทางเดินหายใจ
          o  การแพร่กระจายของเชื้อโรค
ระบบระบายอากาศที่ไม่เหมาะสมเพิ่มความเสี่ยงของการแพร่กระจายเชื้อโรค เช่น ไวรัส และแบคทีเรีย

    2. ผลกระทบต่อประสิทธิภาพการทำงาน
          o  สมาธิลดลง
การสะสมของ CO2 และการขาดอากาศบริสุทธิ์ลดความสามารถในการจดจ่อกับงาน
          o  ประสิทธิภาพการตัดสินใจต่ำลง
อากาศที่ไม่สดชื่นส่งผลต่อการทำงานของสมอง โดยเฉพาะกระบวนการคิดเชิงวิเคราะห์
          o  อัตราการลางานเพิ่มขึ้น
พนักงานที่ทำงานในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมมีแนวโน้มเจ็บป่วยและลางานบ่อยขึ้น

ประโยชน์ของระบบระบายอากาศที่ดีในห้องทำงาน
    1. ส่งเสริมสุขภาพของพนักงาน
         o  ลดปริมาณ CO2 และสารก่อมลพิษในอากาศ
         o  ลดความเสี่ยงของโรคทางเดินหายใจและอาการภูมิแพ้

    2. เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน
         o  อากาศบริสุทธิ์ช่วยเพิ่มสมาธิ ความคิดสร้างสรรค์ และประสิทธิภาพการทำงาน
         o  ลดความเครียดและความเหนื่อยล้าจากการทำงานในสภาพแวดล้อมที่อับชื้น

    3. ส่งเสริมสุขภาพจิต
         o  การระบายอากาศที่ดีช่วยเพิ่มความสดชื่นในพื้นที่ทำงาน
         o  ลดความเครียดและความวิตกกังวลของพนักงาน

    4. เพิ่มความพึงพอใจในการทำงาน
         o พนักงานที่ทำงานในสภาพแวดล้อมที่สะอาดและอากาศบริสุทธิ์มีความพึงพอใจสูงกว่า

วิธีการปรับปรุงระบบระบายอากาศในห้องทำงาน
    1. การระบายอากาศธรรมชาติ
         o  เปิดหน้าต่างหรือประตูเพื่อให้อากาศถ่ายเท
         o  ใช้พัดลมดูดอากาศเพื่อนำอากาศเสียออกและนำอากาศบริสุทธิ์เข้ามา

    2. การติดตั้งระบบระบายอากาศเชิงกล (Mechanical Ventilation)
         o  ติดตั้งระบบระบายอากาศแบบ HRV (Heat Recovery Ventilation) หรือ ERV (Energy Recovery Ventilation)
         o  ใช้ระบบปรับอากาศที่มีการกรองอากาศประสิทธิภาพสูง

    3. การใช้เครื่องฟอกอากาศ
         o  เลือกเครื่องฟอกอากาศที่มีแผ่นกรอง HEPA เพื่อกำจัดฝุ่น ละอองเกสร และเชื้อโรค
         o  ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศในพื้นที่ที่มีความหนาแน่นของพนักงานสูง

    4. การควบคุมความชื้นในอากาศ
         o  ใช้เครื่องลดความชื้น (Dehumidifier) เพื่อควบคุมความชื้นในระดับ 40-60%
         o  ป้องกันการเกิดเชื้อราและกลิ่นอับในห้อง

    5. การตรวจสอบคุณภาพอากาศในอาคาร
         o  ใช้อุปกรณ์ตรวจวัด CO2 และสาร VOCs ในอากาศ
         o  ประเมินและปรับปรุงระบบระบายอากาศตามความจำเป็น

ตัวอย่างผลลัพธ์ที่ดีจากการปรับปรุงระบบระบายอากาศในห้องทำงาน

    กรณีศึกษา

1. อาคารสำนักงานในเมืองใหญ่
         o  หลังจากติดตั้งระบบ ERV ลดระดับ CO2 ในอากาศลง 50%
         o  พนักงานรายงานว่าประสิทธิภาพการทำงานดีขึ้นกว่า 30%

2. บริษัทขนาดกลางที่ใช้เครื่องฟอกอากาศ
         o  ลดอัตราการลาป่วยของพนักงานจากอาการภูมิแพ้ลงกว่า 40%
         o  เพิ่มความพึงพอใจในที่ทำงาน

สรุป
ระบบระบายอากาศในห้องทำงาน มีผลโดยตรงต่อสุขภาพและประสิทธิภาพการทำงาน การมีอากาศบริสุทธิ์และการถ่ายเทอากาศที่เหมาะสมช่วยลดความเสี่ยงของโรคทางเดินหายใจ เพิ่มสมาธิและประสิทธิภาพของพนักงาน อีกทั้งยังช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการทำงานอย่างยั่งยืน การปรับปรุงระบบระบายอากาศจึงเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าสำหรับองค์กรที่ต้องการพัฒนาประสิทธิภาพและคุณภาพชีวิตของพนักงานในระยะยาว

 

อ่านต่อได้ที่นี่