บทความ : แผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือกในภาคครัวเรือนและเกษตรกรรม ภายใต้แผน AEDP 2018

บทความ แผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือกในภาคครัวเรือนและเกษตรกรรม ภายใต้แผน AEDP 2018

ดร.ศุภชัย  ปัญญาวีร์  อ. กิตติพงษ์  กุลมาตย์  อ. มนูญ  รุ่งเรือง 

บริษัท เอ็นเนอร์ยี่ คอนเซอร์เวชั่น เทคโนโลยี่ จำกัด

ลงวันที่ 29 มิถุนายน 2568

                                                                                                                                                               

แผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก พ.ศ. 2561-2580 (Alternative Energy Development Plan AEDP 2018) เป็นกรอบยุทธศาสตร์สำคัญของประเทศไทยที่มุ่งส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียนและพลังงานทางเลือก เพื่อสร้างความมั่นคงด้านพลังงาน ลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยให้ความสำคัญกับภาคครัวเรือนและเกษตรกรรมในฐานะกลุ่มที่มีศักยภาพในการใช้พลังงานทดแทนในระดับท้องถิ่น

เป้าหมายของแผน AEDP 2018

     1. เพิ่มสัดส่วนการใช้พลังงานทดแทน
       ตั้งเป้าให้พลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือกมีสัดส่วนไม่น้อยกว่า 30% ของการใช้พลังงานขั้นสุดท้าย ภายในปี 2580

     2. ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
        สนับสนุนเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อมโดยลดการปล่อย CO2 จากการใช้พลังงาน

     3. สร้างความมั่นคงด้านพลังงานในชุมชน
        ส่งเสริมการพึ่งพาพลังงานที่ผลิตได้ในระดับท้องถิ่น

     4. สนับสนุนเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy)
        นำของเสียและวัสดุเหลือใช้ในครัวเรือนและเกษตรกรรมมาผลิตพลังงาน

แนวทางพัฒนาพลังงานทดแทนในภาคครัวเรือน

     1. พลังงานแสงอาทิตย์
          o  Solar Rooftop
              ส่งเสริมการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคาบ้านเพื่อผลิตไฟฟ้าใช้ในครัวเรือน
          o  ระบบพลังงานแสงอาทิตย์แบบ Off-Grid
              เหมาะสำหรับพื้นที่ห่างไกลที่ไม่มีไฟฟ้าเข้าถึง

     2. พลังงานชีวมวลและชีวภาพ
          o  การผลิตก๊าซชีวภาพ (Biogas)
              นำเศษอาหารและขยะอินทรีย์ในครัวเรือนมาผลิตก๊าซชีวภาพใช้สำหรับหุงต้ม
          o  การใช้เชื้อเพลิงชีวมวล
             ใช้เศษวัสดุจากการเกษตร เช่น เศษไม้และเปลือกพืช เป็นเชื้อเพลิงในครัวเรือน

     3. การจัดการพลังงานในครัวเรือน
          o  ติดตั้งอุปกรณ์ประหยัดพลังงาน
             เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้าฉลากเบอร์ 5 และหลอดไฟ LED
          o  ระบบจัดเก็บพลังงาน (Energy Storage)
              ใช้แบตเตอรี่กักเก็บพลังงานจากแผงโซลาร์เซลล์เพื่อใช้งานในช่วงเวลากลางคืน

แนวทางพัฒนาพลังงานทดแทนในภาคเกษตรกรรม

     1. พลังงานแสงอาทิตย์
          o  ระบบสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์
              ใช้แผงโซลาร์เซลล์ในการสูบน้ำสำหรับการชลประทาน
          o  โรงเรือนเกษตรพลังงานแสงอาทิตย์
              ใช้พลังงานแสงอาทิตย์ควบคุมอุณหภูมิในโรงเรือน

     2. พลังงานชีวมวล
         o  การใช้ของเสียทางการเกษตร
             นำฟางข้าว เปลือกข้าว หรือกากอ้อยมาแปรรูปเป็นเชื้อเพลิง
         o  โรงงานผลิตก๊าซชีวภาพในฟาร์ม
             ใช้มูลสัตว์และของเสียจากฟาร์มในการผลิตพลังงานไฟฟ้าและความร้อน

     3. พลังงานลม
          o  กังหันลมขนาดเล็ก
             ใช้กังหันลมในพื้นที่ที่มีลมแรงสำหรับการผลิตไฟฟ้าในฟาร์ม

     4. การจัดการทรัพยากรพลังงานในฟาร์ม
          o ระบบบริหารจัดการพลังงานในฟาร์ม (Farm Energy Management)
             สนับสนุนเทคโนโลยีที่ช่วยควบคุมและลดการใช้พลังงาน เช่น การใช้เซ็นเซอร์ตรวจวัดพลังงาน

ตัวอย่างความสำเร็จจากการดำเนินแผน AEDP 2018

กรณีศึกษา

      1. โครงการ Solar Pump ในพื้นที่เกษตรกรรม
            o  เกษตรกรในภาคอีสานติดตั้งระบบสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์
            o  ลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงานลงกว่า 70%

      2. การผลิตก๊าซชีวภาพในฟาร์มปศุสัตว์
            o  ฟาร์มขนาดกลางในภาคเหนือผลิตก๊าซชีวภาพจากมูลสัตว์
            o  ลดการใช้แก๊สหุงต้มในฟาร์มได้ถึง 50%

      3. ครัวเรือนติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์
            o  บ้านเรือนในจังหวัดชลบุรีติดตั้ง Solar Rooftop ขนาด 5 kW
            o  ลดค่าไฟฟ้าได้ประมาณ 2,500 บาทต่อเดือน

ประโยชน์ของแผน AEDP 2018 ต่อครัวเรือนและเกษตรกรรม

      1. ลดต้นทุนพลังงาน
            o  ช่วยลดค่าไฟฟ้าและเชื้อเพลิงในครัวเรือนและฟาร์ม

      2. เพิ่มรายได้เสริม
            o  ผลิตพลังงานส่วนเกินจากโซลาร์เซลล์หรือก๊าซชีวภาพขายให้กับระบบไฟฟ้าของรัฐ

      3. ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
            o  ลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิลและช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

      4. เพิ่มความมั่นคงด้านพลังงานในท้องถิ่น
            o  ส่งเสริมการพึ่งพาตนเองในระดับชุมชนด้วยพลังงานที่ผลิตได้เอง

      5. สนับสนุนการพัฒนาที่ยั่งยืน
            o  สอดคล้องกับเป้าหมาย SDGs โดยเฉพาะเป้าหมายที่เกี่ยวกับพลังงานสะอาดและการจัดการการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

      แผน AEDP 2018 เป็นกรอบการดำเนินงานที่เน้นการเพิ่มสัดส่วนการใช้พลังงานทดแทนในภาคครัวเรือนและเกษตรกรรม เพื่อสร้างความมั่นคงด้านพลังงานและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การดำเนินมาตรการ เช่น การติดตั้ง Solar Rooftop การผลิตก๊าซชีวภาพ และการใช้พลังงานชีวมวล ช่วยให้ประเทศไทยก้าวเข้าสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนได้อย่างมีประสิทธิภาพในระยะยาว

 

อ่านต่อได้ที่นี่