Last updated: 28 พ.ย. 2568 | 9 จำนวนผู้เข้าชม |
บทความ ISO 5801 – มาตรฐานการทดสอบสมรรถนะพัดลม (Fans – Performance Testing)
ดร.ศุภชัย ปัญญาวีร์ อ.สมเจตน์ ทองคำวงศ์ อ.อภิวัฒน์ ปิดตะ
บริษัท เอ็นเนอร์ยี่ คอนเซอร์เวชั่น เทคโนโลยี่ จำกัด
ลงวันที่ 28 พฤศจิกายน 2568
ISO 5801 คืออะไร?
ISO 5801 เป็นมาตรฐานสากลที่กำหนด แนวทางการทดสอบสมรรถนะของพัดลม (Performance Testing of Fans) เพื่อวัดประสิทธิภาพ การไหลของอากาศ และแรงดันของพัดลมประเภทต่าง ๆ โดยมาตรฐานนี้ใช้เป็นแนวทางสำหรับผู้ผลิต วิศวกร และนักออกแบบระบบระบายอากาศ เพื่อให้มั่นใจว่าพัดลมสามารถทำงานได้ตามข้อกำหนดและมีประสิทธิภาพสูงสุด
วัตถุประสงค์ของมาตรฐาน ISO 5801
1. กำหนดเกณฑ์มาตรฐานสำหรับการทดสอบพัดลม
o กำหนดเงื่อนไขที่เหมาะสมในการทดสอบพัดลมภายใต้สภาวะที่ควบคุมได้
o ลดความแตกต่างในการวัดผลระหว่างห้องปฏิบัติการที่แตกต่างกัน
2. ช่วยให้สามารถเปรียบเทียบสมรรถนะของพัดลมจากผู้ผลิตต่าง ๆ
o ทำให้ผู้ใช้สามารถเลือกพัดลมที่เหมาะสมกับระบบของตนได้โดยใช้ข้อมูลที่ถูกต้อง
3. ส่งเสริมการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
o ช่วยให้ผู้ผลิตสามารถออกแบบพัดลมที่ใช้พลังงานน้อยลงแต่ให้ประสิทธิภาพสูงขึ้น
4. สนับสนุนการพัฒนานวัตกรรมในอุตสาหกรรมพัดลม
o ส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของพัดลม
ขอบเขตของ ISO 5801
ISO 5801 ครอบคลุมพัดลมหลายประเภท รวมถึง
1. พัดลมระบายอากาศ (Ventilation Fans)
o พัดลมที่ใช้ในการระบายอากาศภายในอาคาร เช่น พัดลมติดเพดานและพัดลมดูดอากาศ
2. พัดลมอุตสาหกรรม (Industrial Fans)
o พัดลมที่ใช้ในโรงงานหรือระบบระบายอากาศขนาดใหญ่
3. พัดลมเครื่องจักรและยานยนต์ (Mechanical and Automotive Fans)
o พัดลมที่ใช้ในเครื่องยนต์หรือเครื่องจักรเพื่อระบายความร้อน
4. พัดลมระบบทำความเย็น (Cooling Fans)
o พัดลมที่ใช้ในระบบปรับอากาศหรือระบบทำความเย็น
พารามิเตอร์หลักที่ใช้ในการทดสอบพัดลม
ISO 5801 กำหนดให้ทดสอบพัดลมโดยใช้พารามิเตอร์สำคัญต่อไปนี้
1. อัตราการไหลของอากาศ (Airflow Rate)
- วัดปริมาณอากาศที่พัดลมสามารถเคลื่อนที่ได้ในหนึ่งหน่วยเวลา
- หน่วยที่ใช้ ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (m³/s) หรือ ลูกบาศก์ฟุตต่อนาที (CFM)
2. ความดันของพัดลม (Fan Pressure)
- วัดแรงดันที่พัดลมสร้างขึ้นในการผลักหรือดูดอากาศ
- หน่วยที่ใช้ Pascal (Pa)
3. กำลังไฟฟ้าเข้า (Input Power)
- วัดปริมาณพลังงานไฟฟ้าที่พัดลมใช้ขณะทำงาน
- หน่วยที่ใช้ วัตต์ (W) หรือ กิโลวัตต์ (kW)
4. ประสิทธิภาพพัดลม (Fan Efficiency)
- คำนวณจากอัตราการไหลของอากาศ เทียบกับกำลังไฟฟ้าที่ใช้
- หน่วยเป็นเปอร์เซ็นต์ (%)
5. ระดับเสียงของพัดลม (Fan Noise Level)
- วัดระดับเสียงที่พัดลมสร้างขึ้นขณะทำงาน
- หน่วยที่ใช้ เดซิเบล (dB)
ขั้นตอนการทดสอบพัดลมตาม ISO 5801
1. การเตรียมการทดสอบ
- ติดตั้งพัดลมในห้องทดสอบที่มีการควบคุมอุณหภูมิและความชื้น
- ใช้เครื่องมือวัดที่มีความแม่นยำ เช่น เครื่องวัดอัตราการไหลของอากาศ และเซ็นเซอร์วัดแรงดัน
2. การวัดค่าพารามิเตอร์
- วัดอัตราการไหลของอากาศที่พัดลมผลิตได้ที่แรงดันต่าง ๆ
- ตรวจสอบกำลังไฟฟ้าที่ใช้ในแต่ละระดับความเร็วของพัดลม
- วัดระดับเสียงที่พัดลมสร้างขึ้นในสภาวะการทำงานต่าง ๆ
3. การวิเคราะห์ผลลัพธ์
- นำค่าที่ได้มาคำนวณประสิทธิภาพของพัดลม
- เปรียบเทียบกับค่ามาตรฐานและข้อมูลของผู้ผลิต
4. การจัดทำรายงานผลการทดสอบ
- รายงานผลลัพธ์ที่ได้ในรูปแบบที่สามารถเปรียบเทียบได้กับผลิตภัณฑ์อื่น ๆ
ประโยชน์ของการปฏิบัติตามมาตรฐาน ISO 5801
1. ช่วยให้ผู้ใช้งานเลือกพัดลมที่เหมาะสม
- ข้อมูลที่ได้จากการทดสอบตามมาตรฐานทำให้สามารถเลือกพัดลมที่มีประสิทธิภาพสูงสุด
2. ส่งเสริมการออกแบบพัดลมที่มีประสิทธิภาพ
- ผู้ผลิตสามารถใช้ข้อมูลจากการทดสอบเพื่อปรับปรุงการออกแบบพัดลมให้ดียิ่งขึ้น
3. ลดการใช้พลังงานและค่าใช้จ่าย
- พัดลมที่มีประสิทธิภาพสูงช่วยลดค่าไฟฟ้าและการใช้พลังงานโดยรวม
4. สร้างมาตรฐานในการเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์
- ทำให้สามารถเปรียบเทียบสมรรถนะของพัดลมจากผู้ผลิตต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น
5. ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- การใช้พัดลมที่มีประสิทธิภาพสูงช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและลดการใช้พลังงานฟอสซิล
ตัวอย่างการใช้งาน ISO 5801 ในอุตสาหกรรม
1. โรงงานอุตสาหกรรม
- ใช้พัดลมในระบบระบายอากาศและระบบทำความเย็นที่ผ่านการทดสอบตาม ISO 5801
- ลดการใช้พลังงานไฟฟ้าและปรับปรุงคุณภาพอากาศในโรงงาน
2. อาคารสำนักงานและโรงแรม
- ติดตั้งพัดลมในระบบ HVAC ที่ผ่านมาตรฐาน ISO 5801 เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการไหลเวียนอากาศ
- ลดต้นทุนค่าไฟฟ้าและเพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ใช้งาน
3. อุตสาหกรรมพลังงานหมุนเวียน
- ใช้พัดลมที่ผ่านมาตรฐานในการระบายความร้อนของระบบพลังงานแสงอาทิตย์และกังหันลม
- ช่วยเพิ่มอายุการใช้งานของอุปกรณ์พลังงานหมุนเวียน
สรุป
ISO 5801 เป็นมาตรฐานสำคัญที่ใช้ในการทดสอบและประเมินสมรรถนะของพัดลม โดยกำหนดวิธีการวัดอัตราการไหลของอากาศ แรงดัน ประสิทธิภาพการใช้พลังงาน และระดับเสียง การนำมาตรฐานนี้มาใช้ช่วยให้สามารถเลือกพัดลมที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ลดการใช้พลังงาน และเพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ใช้งานในอุตสาหกรรมและอาคารพาณิชย์
